منتخباتی از آثار حضرت بهاءاللّه
شکّی نبوده و نیست که آنچه از قلم اعلی صادر و جاری شده از اوامر و نواهی نفع آن به خود عباد راجع است مثلاً از جمله حقوق اللّه نازل و اگر ناس به ادای آن موفّق شوند البتّه حقّ جلّ و عزّ برکت عنایت فرماید و هم آن مال نصیب خود آن شخص و ذرّیّۀ او شود چنانچه مشاهده مینمایی اکثری از اموال ناس نصیب ایشان نشده و نمیشود و اغیار را حقّ بر آن مسلّط میفرماید و یا ورّاثی که اغیار بر ایشان ترجیح دارد. حکمت بالغۀ الهی فوق ذکر و بیانست انّ النّاس یشهدون ثمّ ینکرون و یعرفون ثمّ یجهلون اگر به اوامر عمل مینمودند خیر دنیا و آخرت را تحصیل میکردند.
منتخباتی از آثار و بیانات حضرت عبدالبهاء
محزون مباش طوفان غم ساکن گردد حسرت نماند حرمان نپاید آتش محبّت اللّه شعله زند خار و خاشاک اندوه و غم بسوزد مستبشر باش مطمئن به عنایت بها گرد تا شبهه و ریب مفقود شود و فیوضات غیب موجود گردد ... خویش و پیوند اگر دوری جویند مکدّر مشو خدا نزدیک است امّا تو تا توانی بیگانه و خویش را نزدیکی کن و مهربانی نما و نهایت صبر و تحمّل بنما هر قدر ستم کنند عدل و انصاف مبذول دار و هر چه بغض و عداوت نمایند به راستی و دوستی و آشتی مقابله کن.
ای برادران مهربان در سبیل یزدان شکر کنید که اخوّت جسمانی با اخوّت روحانی جمع شده باطن عین ظاهر گشته و ظاهر عنوان باطن شده حلاوت این اخوّت مذاق جان را شیرین نماید و لذّت این نسبت کام وجدان را نمکین کند. حمد کنید خدا را که مانند طیور شکور در حدایق الهی آشیانه نمودهاید و بعد نیز در گلشنسرای رحمانی در ملکوت ابهی بر سدرۀ منتهی لانه خواهید کرد مرغان چمن هدایتید و هزاران گلشن موهبت این چه فضلیست و این چه عنایتیست فاشکروا اللّه علی هذا الفضل العظیم و الفوز الجلیل.
بشارت ملکوت را به گوشها برسانید و کلمة اللّه را منتشر نمایید و نصایح و وصایای الهی مجری دارید یعنی به حرکت و آدابی قیام کنید که جسم عالم را جان بخشید و طفل صغیر امکان را به مقام رشد و بلوغ رسانید تا توانید در هر محفلی شمع محبّت برافروزید و هر دلی را به نهایت رأفت ممنون و مسرور نمایید بیگانگان را مانند خویش بنوازید و اغیار را بمثابۀ یار وفادار مهربان گردید اگر نفسی جنگ جوید شما آشتی طلبید و اگر کسی ضربتی بر جگرگاه زند شما مرهم بر زخم او بنهید شماتت کند محبّت نمایید ملامت کند ستایش فرمایید سمّ قاتل دهد شهد فائق بخشید به هلاکت اندازد شفای ابدی دهید درد گردد درمان شوید خار شود گل و ریحان گردید شاید به سبب این رفتار و گفتار این جهان ظلمانی نورانی گردد و این عالم خاکی آسمانی شود و این زندان شیطانی ایوان رحمانی گردد جنگ و جدال برافتد و محبّت و وفا در قطب عالم خیمه افرازد.
هر انسان ناقصی خودپرست و در فکر راحت و منفعت خویش است چون یک قدری فکرش اتّساع یابد در فکر راحت و نعمت خاندانش افتد اگر فکرش اتّساع بیشتر یابد در فکر سعادت اهل شهرش افتد و چون افکار متّسع بیشتر شود در فکر عزّت وطن و ملّتش افتد و چون افکار اتّساع تامّ یابد و به منتهی درجۀ کمال رسد در فکر علوّیّت نوع انسان افتد خیر جمیع خلق طلبد و راحت و سعادت جمیع ممالک را این دلیل بر کمال است.
پروردگارا در این دور اعظم شفاعت ابناء را به جهت آباء قبول مینمایی این از خصایص الطاف بیپایان این دور است پس ای پروردگار مهربان رجای این بندۀ خویش را در درگاه احدیّت قبول فرما و پدر را در دریای الطاف مستغرق کن زیرا این پسر به خدمات تو قائم و در سبیل محبّتت همواره ساعی تویی بخشنده و آمرزگار و مهربان.
ای اماء رحمن شکر کنيد جمال قدم را که در اين قرن اعظم و عصر منوّر محشور شديد شکرانۀ اين الطاف اينکه در عهد و ميثاق قوّت استقامت بنمایيد و به موجب تعاليم الهی و شريعت مقدّسه حرکت نموده اطفال را از سنّ طفوليّت از ثدی تربيت کلّيّه شير دهيد و پرورش نمایيد تا آداب و سلوک به موجب تعاليم الهی از سنّ شيرخواری در طبيعت و طینت اطفال رسوخ تامّ پيدا نمايد زيرا اوّل مربّی و اوّل معلّم امّهاتند که فیالحقيقه مؤسّس سعادت و بزرگواری و ادب و علم و دانش و فطانت و درايت و ديانت اطفالند.
ای نوگل حدیقۀ محبّت اللّه حمد کن خدا را که از صلب احبّا وجود یافتی و از ثدی محبّت اللّه پرورش جستی و در آغوش معرفت اللّه نشو و نما مینمایی امیدوارم که سبب امید پدر و مادر گردی باغ آمال آنان را سرو روان شوی و شجرۀ امید پدر و مادر را میوۀ شیرین و تازه و تر گردی و به خدمت کلمة اللّه پردازی و سبب عزّت امر اللّه شوی.
ترجمۀ منتخباتی از توقیعات صادره از طرف حضرت ولیّامراللّه
یک خانوادۀ بهائی حقیقی به منزلۀ حصن حصینی است که جامعۀ بهائی به هنگام برنامهریزی فعّالیّتها میتواند برآن اتّکا نماید. اگر ... و ... به یکدیگر شدیداً علاقهمندند و مایلند ازدواج کنند، حضرت ولیّامراللّه نمیخواهند که آنها تصوّر کنند که با این ازدواج خود را از امتیاز خدمت محروم میکنند. در حقیقت چنین وصلتی توانایی آنها را برای خدمت به امر اللّه افزایش خواهد داد. هیچ چیز احسن از آن نیست که جوانان بهائی ازدواج کرده آن طور که مورد نظر حضرت بهاءاللّه است خانوادۀ بهائی حقیقی تشکیل دهند.
هیکل مبارک از اطّلاع بر مشکلات خانوادگی و ناراحتیها و نگرانیهای شما شدیداً متأثّر شدند و میفرمایند که ناامید نشوید، بلکه صبر پیشه گیرید و به هدایت و تأیید حتمی الهی مطمئن باشید. همۀ ما به معضلات بیارزش مادّی در این حیات مبتلا هستیم و نمیتوانیم کاملاً از آنها رهایی یابیم. بهترین کار، بعد از آنکه همۀ کوششهای ما برای خلاصی از این مشکلات بینتیجه مانده، آن است که فکر و ذکرمان را به تنها چیزی که شادی و آرامش حقیقی به قلوب میبخشد متمرکز کنیم. شما باید به درگاه الهی شاکر باشید که شما را موفّق به شناسایی امر عظیمش نموده است، چه که ایمان به امر الهی مطمئنّاً تنها منشأ سرور و تسلّی خاطر شما در هنگام رنج و سختی است. آیا چیزی باارزشتر از کوشش در راه تبلیغ پیام الهی وجود دارد؟ توصیۀ حضرت ولیّامراللّه به شما اینست که تا حدّ امکان مشکلات مادّی خود را فراموش کنید و توجّه خود را حصر در مطالعه و نشر تعالیم الهی نمایید. شما علاقه و اشتیاق و ایمان و توانایی لازم را دارید و جای تأسّف خواهد بود اگر از این خصوصیّات ارزنده به نحو کامل بهرهبرداری ننمایید.
حضرت ولیّامراللّه مخصوصاً مایلند از شما بخواهم که صبور و مطمئن باشید و از همه مهمتر در مقابل مخالفت و کینۀ همسرتان، با نهایت محبّت و مهربانی با وی سلوک نمایید. رفتار دوستانه و مسالمتآمیز در این گونه موارد نه تنها وظیفۀ هر فرد بهائی است بلکه مؤثّرترین وسیله برای جلب موافقت و برانگیختن تحسین دشمنان و مخالفین پیشین امر نیز میباشد. در حقیقت محبّت اکسیر اعظم است که میتواند شریرترین و فرومایهترین افراد را تبدیل به نفوسی آسمانی نماید. امید است که رفتار شما حقیقت این تعلیم زیبای امر مبارک را بار دیگر تأیید نماید.
توصیه حضرت ولیّامراللّه به شما اینست که دائماً کوشش نمایید تا زیبایی و پاکی و نیروی خلّاقۀ پیام حضرت بهاءاللّه را در زندگی خصوصی و همچنین در روابط اجتماعی خود منعکس سازید. جوانان بهائی امروز باید سرمشقی برای جوانان جهان باشند و به همین جهت رفتارشان باید با عالیترین موازین اخلاقی مطابق باشد. تنها تمسّک کامل و مشهود همۀ جوانان بهائی اعمّ از زن و مرد به آرمانها و تعالیم امر مبارک است که میتواند دنیای خارج را تحت تأثیر قرار دهد و توجّه و علاقۀ جدّی مردم را به تعالیم مبارک جلب نماید.
شرحی که از وضع موجود در خانوادۀ خود مرقوم داشتهاید و به خصوص اثرات وخیمی که بر خواهران و برادران شما میگذارد قطعاً بسیار غمانگیز است. امّا با وجود آنکه خود را در مقابل برخی از مشکلات موجود ناتوان میبینید نباید امید خود را به بهبود اوضاع، هر چقدر هم تدریجی باشد، از دست بدهید. تنها نتیجۀ تسلیم شدن صِرف در برابر مشکلات، نومیدی و دلسردی بیشتر خواهد بود. بنا بر این باید قوّت قلب داشته باشید و تا آنجا که امکانات و موقعیّت شما اجازه میدهد با اطمینان و پشتکار در اصلاح وضع خانوادگی خود کوشا باشید.
حضرت ولیّامراللّه از اینکه ... خاطری آزرده دارد بسیار متأسّف شدند. اگر ملاحظه میکند که خانوادهاش آمادگی پذیرش تعالیم الهی را ندارد، به هیچ وجه نباید محزون شود، زیرا همۀ نفوس از بینش روحانی برخوردار نیستند. درحقیقت بسیاری از اعضای خانوادۀ پیامبران با وجود مشاهدۀ سلوک و قوّۀ برهان مظهر ظهور الهی از ایمان محروم ماندند. بنا بر این احبّای الهی نباید از این مسائل مکدّر شوند، بلکه باید آیندۀ عزیزان خود را به ید قدرت الهی بسپارند و سعی کنند با خدمات و ایمان خالص خود به امر اللّه، استحقاق آن را یابند که جهت احیای روحانی نهایی آنان شفاعت نمایند.
حضرت ولیّامراللّه از روش خصمانۀ بعضی از اعضای خانوادۀ شما نسبت به امر مبارک که شما به خدمت آن قائم هستید شدیداً متأسّفند و معتقدند که باید آنچه در قوّه دارید انجام دهید تا ضدّیّت آنها را بر نیانگیزید. البتّه نه اینکه از ایمان خود منصرف شوید و از فعّالیّت امری دست بردارید.
از آنجایی که نمیتوانید آنها را به امر مبارک علاقهمند کنید، بهترین روش همان است که حضرت عبدالبهاء همواره در چنین مواردی توصیه میفرمودند یعنی آنها را به حال خود واگذارید و برایشان دعا کنید. مطمئن باشید که حضرت ولیّامراللّه نیز برای روشن شدن ضمیر آنها دعا خواهند فرمود. بسیاری از مردم بعد از مخالفت شدید با امر مبارک با بردباری و محبّت و حکمت و دعای بستگان یا دوستان بهائی خود، نهایتاً مجذوب امر اللّه گردیدهاند.
[حضرت ولیّامراللّه] معتقدند که شما باید حتماً نهایت محبّت و مهربانی را نسبت به شوهر خود نشان دهید. اگر ما در مورد نحوۀ رفتار خود در مقام یک بهائی شکّی داشته باشیم، باید به حضرت عبدالبهاء بیاندیشیم و حیات مبارک را مورد مطالعه قرار دهیم و از خود سؤال نماییم که اگر آن حضـرت در چنین موقعیّتی قرار گرفته بودند چگونه عمل میفرمودند زیرا هیکل مبارک در هر موردی مثل اعلای ما هستند. البتّه شما میدانید که آن حضرت چقدر مهربان بودند و چگونه مهر و محبّت ایشان مانند شمس بر همه میتابید.
شوهر و فرزند شما این حقّ را دارند که از محبّت شما برخوردار شوند و فرصت بسیار خوبی در اختیار شما قرار میدهند تا بتوانید ایمان خود را نسبت به امر مبارک نشان دهید.
همچنین باید به درگاه حضرت بهاءاللّه دعا کنید و طلب تأیید نمایید تا با شوهرتان متّحد شده خانوادهای حقیقی و سعادتمند به وجود آورید.
مدّتهاست که حضرت ولیّامراللّه احساس میکنند که احبّای ... در بعضی موارد بر طبق معیار مطلوب ازدواج چنانکه حضرت بهاءاللّه تشریح فرمودهاند زندگی نمیکنند و مستعدّ تأثیرپذیری از طرز فکر سطحی و خودخواهانۀ کنونی مردم نسبت به پیوند زناشویی هستند. در نتیجه هیکل مبارک از ملاحظۀ اینکه شما در سلوک بر طبق موازین بهائی موفّق هستید و با تمام جدّیّت در حفظ این پیوند مقدّس بین خود و شوهرتان میکوشید، براستی مسرور و امیدوارند که بتوانید سرمشقی برای دیگران گردید. حضرت ولیّامراللّه با روش بعضی از احبّا که به اسم خدمت به امر اللّه، خود را از قید شوهر رها میکنند و یا شوهر جدیدی اختیار مینمایند، موافق نیستند.
حضرت ولیّامراللّه دعا خواهند فرمود که مادر شما به امر مبارک ایمان آورند و فعّالانه به خدمت امر اللّه قیام نمایند. باید در نظر داشته باشید که تمسّک شما به حیات بهائی ممکن است به اندازۀ مطالعه و یا حتّی بیشتر در مادر شما تأثیر گذارد. هنگامی که انسان اثرات تعالیم بهائی را بر روی زندگی دیگران مشاهده میکند، اغلب تأثیر عظیمی دارد.
تحقّق آرزویهای شخصی در زندگی به ندرت برای ما شادی به همراه میآورد بلکه برعکس معمولاً آرزویهای جدیدی را بر میانگیزد. ولی اگر خود را در وظایف خویش غرق کنیم، وظایفی که در مقام یک انسان نسبت به خانواده و اطرافیان خود و در مقام یک فرد بهائی نسبت به امر اللّه داریم و به تمام قوا با توجّه به وضع و امکانات موجود به انجام آن پردازیم، به تدریج معنای واقعی شادی را درخواهیم یافت.
حضرت ولیّامراللّه برای شما و فرزندانتان و شوهر عزیزتان دعا خواهند فرمود. حال که همگی در ظلّ امر الهی متّحد هستید و با فرح و سرور با هم فعّالیّت میکنید، مسلّماً عنایات الهی شامل خواهد شد و خدماتتان مشمول تأییدات روح القدس خواهد گشت. مغناطیسی که جاذب روح القدس است خدمت به امر الهی و به خصوص تبلیغ امر شکوهمند اوست. حضرت ولیّامراللّه دعا خواهند فرمود که هر یک از اعضای خانوادۀ شما ستارۀ درخشانی در افق رضای الهی گردد. مطالعۀ کلام الهی و تفکّر در معانی روحانی آن و دعا و سپس عمل و بعد از آن استقامت در عمل ضروری است. اگر این مراحل طیّ شود، انسان از نظر روحانی رشد نموده در خدمت به امر اللّه موفّق خواهد گردید.
ترجمۀ منتخباتی از دستخطهایی که توسّط و یا از طرف بیت العدل اعظم صادر شده است
بعضی از اهداف مهمّی که محفل روحانی محلّی در فرایند رشد خود به بلوغ کامل باید به آن نائل گردد عبارتند از: عمل بمثابه شبانی مهربان از برای اغنام الهی، ترویج اتّحاد و اتّفاق بین یاران الهی، هدایت فعّالیّتهای تبلیغی، حفظ و صیانت امر اللّه، برگزاری ضیافات نوزدهروزه و سالروز ایّام متبّرکه و جلسات مرتّب برای جامعه، آشنا ساختن بهائیان با نقشههای محفل، دعوت جامعه به ارائۀ پیشنهادات خود، کوشش در بهبود وضع جوانان و کودکان و شرکت تا حدّ امکان در فعّالیّتهای بشردوستانه. محفل در روابط خود با افراد احبّا باید هر یک را دائماً به مطالعۀ امر مبارک و ابلاغ پیام شکوهمندش و تمسّک به تعالیمش و تبرّع آزادانه و مرتّب به صندوقهای امری و شرکت در فعاّلیّتهای جامعۀ بهائی و مراجعه به محفل روحانی به هنگام نیاز برای مشورت و استمداد، دعوت و تشویق نماید.
همان طور که به خوبی واقف هستید حضرت بهاءاللّه میفرمایند: ”فیالحقیقه امر حقوق الهی امر بزرگی است بر جمیع ادای آن لازم چه که اوست سبب نعمت و برکت و خیرات و ما یکون مع کلّ نفس فی کلّ عالم من عوالم ربّها الغنیّ الکریم.“۲۴شخص مؤمن مخلص که به موهبت پرداخت حقوق اللّه فائز است، ابداً در طلب عذر و بهانهای برای اجتناب از ادای این وظیفۀ روحانی نخواهد بود بلکه نهایت کوشش را برای اجرای آن مبذول خواهد داشت. از طرف دیگر، چون اطاعت از این حکم مسئلهای وجدانی و پرداخت حقوق اللّه امری اختیاری و داوطلبانه است، شایسته نخواهد بود که از حدّ مطّلع ساختن احبّای ... از وظیفۀ روحانی خود فراتر رفت و باید به خود ایشان واگذار کرد تا در مورد آن تصمیم بگیرند.
همین اصل در مورد آن دسته از احبّایی که در مصارف خانوادۀ خود ره افراط میپیمایند و کسانی که در خرید یا بنای محلّ اقامت و وسایل و تزیینات آن از نیاز خود بسی فراتر رفته به منظور اجتناب از پرداخت حقوق اللّه این مخارج را ضروری توجیه میکنند، نیز صادق است.
تعلیم و تربیت صحیح اطفال جهت ترقّی عالم انسانی بسیار مهم است و اسّ اساس هر تربیتی تربیت روحانی و اخلاقی است. وقتی ما حقایق امر الهی و حیات بهائی را به همنوعان خود میآموزیم اجباراً با موانعی مانند بیتفاوتی، مادّه گرایی، خرافات و بسیاری از تصوّرات غلط رو به رو میشویم، ولی فرزندان نوزاد ما روحی پاک دارند که به اوساخ این عالم آلوده نشده است. به تدریج که رشد میکنند با امتحانات و مشکلات بیشمار رو به رو خواهند شد. ما وظیفه داریم آنها را از اوّلین دقایق زندگی، از نظر روحانی و جسمانی به آداب و تعالیم الهی تربیت کنیم و به این ترتیب هنگامی که به سنّ بلوغ میرسند میتوانند قهرمانان امر الهی و نوابغ روحانی و اخلاقی عالم انسانی شده آمادگی مقابله با هر امتحانی را داشته باشند و در واقع ”انجم سماء عرفان" و "میاه جاریه که حیات کل معلّق به آنست“۲۵خواهند بود.
بیت العدل اعظم توجّه دارند که شما و همسرتان در مورد مشکلات خانوادگی خود با محفل روحانی مشورت کرده ولی توصیهای دریافت نکردهاید و همچنین وضع خود را با یک مشاور امور خانواده مطرح نموده امّا نتیجهای به دست نیاوردهاید و معتقدند که برای شما و شوهرتان درک این موضوع بسیار مهم است که ازدواج میتواند منشأ راحت و آسایش بوده احساسی از امنیّت و سعادت روحانی به انسان ببخشد. ولی این امر به خودی خود اتّفاق نمیافتد. برای آنکه ازدواج به پناهگاه رضایت و آسودگی تبدیل گردد همکاری طرفین ازدواج و مساعدت خانوادههای آنان ضروری است.
دیدگاه دیانت بهائی در مورد نقش زن در جامعه بینظیر است. برخلاف تمایل کنونی جهان به تنزّل دادن ارزش وظیفۀ مادری، امر الهی تأکید دارد که این وظیفه بسیار پرمسئولیّت بوده و به جهت پرورش سالم نسل جدید و در نتیجه ایجاد و تداوم یک تمدّن پیشرو، حائز اهمّیّت بسیار است. واگذاری وظیفۀ تربیت اطفال در درجۀ اوّل به مادر از این واقعیّت ناشی میگردد که مادر حامل طفل است. رفتار و حالات او، دعا و مناجات او، حتّی تغذیه و سلامتی او در دوران بارداری اثری عظیم بر روی طفل دارد....
امّا تعالیم بهائی مستلزم آن نیست که جای زن در خانه باشد و صرفاً به امور منزل رسیدگی نماید. اشاراتی در مورد وظیفۀ زن در دور بهائی در بیانات حضرت عبدالبهاء وجود دارد، که: ”زنان باید ترقّی کنند و وظیفهشان را به تمامه در مدارج حیات اجرا دارند مثل مردان شوند باید به درجۀ رجال رسند و در حقوق متساوی گردند.“۲۶و همچنین میفرمایند:
نساء و رجال در دور بهاءاللّه عنان با عنان میروند در هیچ موردی نساء عقب نمیمانند حقوقشان با رجال متساوی است در جمیع شعبههای ادارۀ هیئت اجتماعیّه داخل خواهند شد به درجهای خواهند رسید که به نهایت مرتبۀ عالم انسانی در جمیع امور صعود خواهند نمود مطمئن باشید نظر به حال حاضره ننمایید در آینده عالم نساء تابنده و رخشنده گردد زیرا ارادۀ حضرت بهاءاللّه چنین قرار گرفته است.۲۷
...تعالیم دیانت بهائی در مورد لزوم توجّه به تربیت اطفال و تقویت حیات خانواده کاملاً روشن است. مشکلی که شما به آن اشاره کردهاید هنگامی پیش میآید که از احبّا برای کمک به ترویج امر اللّه و فعّالیّتهای اداری و تحکیم جامعۀ بهائی مستمرّاً دعوت به عمل میآید. چالشی که در برابر این عزیزان قرار دارد این است که چگونه با توجّه به محدودیّت وقت، نیرو و منابع که در واقع همۀ احبّا با آن رو به رو هستند به این نیازها پاسخ گویند بدون اینکه از مسئولیّت خود نسبت به فرزندان و سایر اعضای خانواده غافل گردند.
از آنجایی که موقعیّت افراد بسیار متفاوت است برای رویارویی با این چالش روش و شیوۀ صحیح خاصّی وجود ندارد. امّا آنچه روشن است این است که بهائیان باید طریق تعادل جویند و احتیاجات موجّه فرزندان و خانواده و همچنین نیازهای جامعۀ بهائی و رشد آن را ملحوظ دارند. همچنان که خانواده رشد میکند، باید آگاهانه برای جلب اعضای آن به خدمات امری تلاش کرد به نحوی که فرزندان خود را در آن خدمات سهیم شمرند و نسبت به اشتغال والدین خود به خدمات امری مقاومتی نشان ندهند. این امر باید از طریق فرایند تشویق و تربیت صورت گیرد و تمایل و اشتیاق به خدمت اعضای خانواده با مشورت خانوادگی دوام یابد.
سؤالات شما همگی به مسئلۀ حیاتی تعلیم و تربیت امری اطفال مربوط میگردد. از نظر بیت العدل اعظم بسیار مهم است که والدین بهائی برای مساعدت فرزندان خود در مطالعۀ منظّم و مستمرّ تعالیم الهی و اکتساب حیات روحانی و تخلّق به اخلاق بهائی سعی بلیغ مبذول دارند. موفّقیّت پدران و مادران در انجام این وظایف حیاتی، خطر گرفتاری فرزندانشان را در چنگ قوای مخرّبهای که از مشخّصات بارز نظمی رو به زوال که شدیداً نیازمند تجدید حیات است و نیز خطر محرومیّت آنان را از عنایات شفابخش حضرت بهاء اللّه تخفیف خواهد داد.
حفظ اطفال از اثرات فساد اخلاقی جامعۀ امروز یکی از چالشهای عظیمی است که والدین بهائی با آن رو به رو هستند. ابراز نگرانی شما از تأثیراتی که رسانهها و به خصوص برنامههای تلویزیونی، روی اطفال دارد با نظر موافق ملاحظه شد. همان طور که به خوبی مطّلع هستید هیچ روش عملی وجود ندارد که بتوان اطفال را به طور کامل از مشکلات اخلاقی جامعهای که در آن رشد میکنند محافظت نمود. بنا بر این بر عهدۀ والدین است که به تمام قوا بکوشند تا اطمینان حاصل کنند که فرزندانشان از ابتدای کودکی، هم از طریق کلاسهایی که مؤسّسات امری تشکیل میدهند و هم با تعلیم اخلاقی و سرمشقی که در منزل دریافت میدارند، تربیت روحانی یابند. مجموعهای از نصوص مبارکه که در بارۀ تعلیم و تربیت بهائی منتشر گردیده حاوی راهنماییهای مفید فراوانی در این زمینه است.
چون غیر ممکن است که کودکان بهائی در معرض اخلاق و رفتار ناپسند قرار نگیرند، بسیار مهم است که والدین به نحوی خردمندانه مواجهۀ کودکان با چنین اطواری در رسانهها و در زندگی روزمرّه را وسیلهای برای هدایت و کمک به آنها قرار دهند تا کودکان اهمّیّت عملی و روحانی متفاوت بودن را درک کنند. اینکه تا چه اندازه باید سعی نمایید تا فرزندتان کمتر در معرض این نوع تأثیرات نامطلوب قرار گیرد بستگی به صلاحدید خود شما با توجّه به تعالیم الهی دارد.
بیت العدل اعظم از عشق شما به جمال مبارک و اشتیاقتان برای خدمت به امر اللّه و کسب رضای الهی مسرور شدند. راههای بسیاری برای خدمت وجود دارد و هر شخصی باید بر طبق امکانات و محدودیّتهای خود خدمتی را که بهتر از عهدۀ انجامش بر میآید بر گزیند. فرصت برای خدمات امری لزوماً با امکان کمک به خانواده منافاتی ندارد. این نکته حائز اهمّیّت است که متذکّر باشیم که هر جنبۀ زندگی انسان عناصری از خدمت به ساحت حضرت بهاءاللّه محسوب میشود: محبّت و احترام نسبت به والدین خود، اشتغال به تحصیل، پرورش و حفظ سلامت، اشتغال به کسب و کار، رفتار نسبت به دیگران و رعایت موازین عالی اخلاقی، ازدواج و پروش فرزندان، شرکت در فعّالیّتهای تبلیغی و تحکیم جامعۀ بهائی و البتّه دعا و مناجات روزانه و مطالعۀ آثار الهی.
در مورد این سؤال که آیا برای ازدواج باید رضایت والدین کسب گردد، موارد نادری به شرح ذیل وجود دارد که این حکم محکم را در مورد یکی از والدین یا هر دو غیر قابل اجرا میسازد: اگر والدین در قید حیات نباشند، اگر ابتلای آنان به جنون رسماً تأیید شده باشد و قادر به اتّخاذ تصمیم قانونی نباشند، اگر مفقود الاثر باشند، اگر رسماً از خود سلب مسئولیّت نسبت به فرزندشان کرده باشند و اگر فرزند را به نحوی شدید مورد سوء رفتار و آزار قرار داده باشند. دو شقّ اخیر موارد مختلف بسیاری را در بر میگیرد که معمولاً باید به بیت العدل اعظم ارجاع گردد تا هر یک جداگانه بررسی شود.
شما در مورد اجرای این اصل۲۸در ارتباط با تربیت کودکان و جوانان نگران هستید و این سؤال را مطرح کردهاید که آیا قابل قبول خواهد بود که فرزند شما دیانت بهائی را نپذیرد. راه درک منظور از تحرّی حقیقت در چنین شرایطی تشخیص این نکته است که افراد باید آزاد باشند تا در مورد ایمان و اعتقاد خود، با تحقیق شخصی و تعهّد باطنی خویش شخصاً تصمیم بگیرند و به پذیرفتن اعتقادات والدین یا دیگران مجبور و ملزم نشوند . این نکته همچنین به این معنی است که هر فرد بالغی مسئول انتخاب نظام عقیدتی خویش است. کودکانی که توسّط والدین بهائی با آگاهی از تعالیم امر مبارک پرورش یافتهاند از ماهیّت تعلیمی که آموختهاند در مییابند که این مسئولیّت را باید خود شخصاً به عهده گیرند. این نکته از توصیۀ حضرت ولیّامراللّه در نامهای از جانب آن حضرت خطاب به یکی از محافل ملّیّه روشن میگردد که فرمودهاند: ”هنگامی که کودک به سنّ بلوغ میرسد ... باید برای انتخاب دین خود صرف نظر از خواستهها و آرزوهای والدینش آزادی کامل داشته باشد.“۲۹
با این حال، کودکان از خردسالی نیاز به تربیت اخلاقی دارند تا حدّ اقلّ از عهدۀ تعامل اجتماعی خود با دیگران برآیند. تعالیم مشترک اخلاقی در همۀ کتب مقدّسه موجود است. مناسب و در واقع ضروری است که والدین بهائی بر اساس اصول اعتقادی خود در هدایت فرزندانشان کوشا باشند تا آنها به صفات روحانی آراسته شده اعضای شایسته و شریف جامعه گردند. نباید فراموش کرد که حضرت بهاءاللّه هر یک از پیروان خود را موظّف به تبلیغ امر الهی نموده و آن را شایستهترین اعمال توصیف فرمودهاند. اگر یک مادر بهائی با علم به این موضوع، آنچه را که در بارۀ این ظهور بدیع به دیگران میآموزد از فرزند خود دریغ نماید براستی عجیب خواهد بود. علاوه بر این حضرت بهاءاللّه امر فرمودهاند که پدر و مادر باید فرزندان خود را از سنین طفولیّت تربیت روحانی نمایند امّا این تربیت باید به روشی صورت گیرد که به تعصّب منتهی نگردد.
اگر کودکان، چنانچه وضع اسفبار جوانان در جامعۀ امروز به خوبی نشان میدهد، به کلّی رها شوند تا راه خویش را در زندگی بیابند، آیندۀ تاریکی در انتظارشان خواهد بود. از جمله مسائلی که باید به کودکان تفهیم نمود تا برای آینده آماده گردند خصلت عدالت است که بر اهمّیّت مشاهده و تحقیق و استنباط فردی و یا به عبارت دیگر تحرّی حقیقت تأکید دارد. انسان نمیتواند بدون هیچ گونه آموزش و یا راهنمایی به جستجوی حقیقت پردازد. این مسئله در مورد یک پژوهشگر علمی نیز صادق است که اگر آموزش ندیده و آمادگی نداشته باشد، قادر به کشف حقایق مادّی نخواهد بود. گرایش آزاد امر مبارک در مورد یادگیری میبایستی به احبّا اطمینان بخشد که توانایی پرورش ذهنی کاوشگر به آنان اعطا گردیده است. هر چه بیشتر به مطالعۀ تعالیم مبارکه پردازند، این توانایی در آنان بیشتر تقویت خواهد شد.