در بارۀ صلوة که آنحضرت ذکر فرموده بودید فی الحقیقه هر نفسی خالصاً لوجه اللّه قرائت نماید جمیع اشیا را جذب کند و عالم وجود را حیات تازه بخشد یسئل الخادم ربّه بان یمدّ اولیآئه علی ما یخلّصهم من حوادث الدّنیا و شئوناتها و کدوراتها و ظلمتها و یزیّنهم بما یقرّبهم الیه فیکلّ الاحوال انّه هو الغنیّ المتعال.۲
صلوة فرض و واجب است زیرا سبب خضوع و خشوع و توجّه و تبتّل الی اللّه است انسان در صلوة با خدا مناجات کند و تقرّب جوید و با معشوق حقیقی خویش گفتگو نماید بواسطۀ صلوة مقامات روحانیّه حاصل گردد.
اعلمی انّ فی کلّ کلمة و حرکة من الصّلاة لاشارات و حکمة و اسرار تعجز البشر عن ادراکها و لا تسع المکاتیب و الأوراق.
در مورد سؤال شما راجع به تلاوت ”مناجات“ که به درخواست محفل روحانی لندن به حضور حضرت ولیّامراللّه تقدیم نمودهاید، آن حضرت مایلند ابتدا نظر شما را به این حقیقت جلب نمایند که تفاوتی اساسی بین ”نماز“ و ”مناجات“ موجود است. نماز حکمی است که حضرت بهاءاللّه فرض و واجب فرمودهاند و ادای آن باید در خلوت و بر اساس اوامر قطعی نازلۀ آن حضرت در کتاب مستطاب اقدس صورت گیرد در حالی که مناجات نه اجباری است و نه نحوۀ مشخّصی برای تلاوت آن موجود است. لذا گرچه یاران مختارند که برای تلاوت ”مناجات“ طبق تمايلات خود عمل نمايند ولی باید بسیار مراقب باشند که هر طریقی را که اتّخاذ مینمایند حالت تصلّب پیدا نکند و به صورت آداب مرسومه در نيايد.
اين نکتهای است که احبّا باید همیشه در نظر داشته باشند، مبادا از طریق واضح ارائه شده در تعالیم مبارکه منحرف گردند.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۲۵ اکتبر ۱۹۳۴ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به یکی از احبّا) [۵۹]
… تأثیر نماز به لحاظ ماهیّتش شدیدتر است و قدرت بیشتری از سایر ادعیه و مناجاتهای نازله دارد، و لذا امری اساسی است.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۴ ژانویه ۱۹۳۶ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به یکی از احبّا) [۶۰]
دستورالعملهای مربوط به نماز مانند شستن دست و صورت، رکوع، و قنوت صریحاً توسّط حضرت بهاءاللّه مقرّر گردیده و لهذا مؤمنین علیالخصوص جوانان بهائی که وظیفۀ عمدۀ دفاع از مبانی و حقایق امر اللّه و حفظ اصالت حدود و احکام این امر اعظم بر دوششان گذاشته شده باید آنها را مطمئنّاً و تماماً اجرا نمایند.
سه نماز داریم. کوتاهترین نماز، صلات صغیر شامل یک آیه است که باید روزانه یک بار در فاصلۀ ظهر تا غروب آفتاب تلاوت شود. صلات وسطی که با کلمات ”شهد اللّه انّه لا اله الّا هو“ شروع میشود باید سه مرتبه در روز — صبح، ظهر و هنگام غروب — تلاوت شود. این نماز با حرکات و آداب خاصّی همراه است. صلات کبیر که مفصّلترین سه نماز است و باید فقط یک بار در هر بیست و چهار ساعت و هر وقت که شخص گرایش آن را دارد، ادا شود.
فرد مؤمن کاملاً مختار است که هر یک از سه نماز را انتخاب کند ولی ملزم به ادای یکی از آنها و با رعایت دستورالعملهای خاصّ آن میباشد.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۱۰ ژانویه ۱۹۳۶ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به محفل روحانی ملّی ایالات متّحدۀ امریکا و کانادا) [۶۱]
در خصوص ادای صلوة در مشرق الاذکار سؤال نموده بودید فرمودند بنویس "نماز در مشرق الاذکار ممنوع نه ولی یاران مکلّف و مجبور بادای صلوة در معبد نبوده و نیستند نماز جماعت ممنوع بجز صلوة میّت تعیین محلّ و کیفیّت صلوة در مشرق الاذکار از امورات متفرّعه محسوب و راجع بمحفل مقدّس آنمدینه است".
(نامۀ مورّخ ۳۰ ژانویه ۱۹۳۷ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به یکی از احبّا) [۶۲]
حضرت ولیّامراللّه علیالخصوص پیروی صادقانۀ شما از اوامر حضرت بهاءاللّه راجع به تلاوت نماز را و اینکه سرمشقی عالی برای جوانان بهائی شدهاید تقدیر میفرمایند. این نمازها مشحون از قوای روحانی خاصّی میباشد که فقط افرادی که آنها را مرتّباً ادا میکنند قادر به درک کامل آن هستند. بنا بر این، احبّای الهی باید جهد نمایند که تحت هر شرایط و کیفیّت خاصّ زندگی خود، روزانه از تلاوت این نمازها متنعّم گردند.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۲۳ فوریه ۱۹۳۹ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به یکی از احبّا) [۶۳]
راجع به سؤال شما در خصوص سه نماز: فرد بهائی مکلّف نیست که هر سه نماز را روزانه تلاوت نماید ولی باید یکی از آنها را انتخاب نماید و همچنین باید در ادای آن، دستورالعملهایی را مانند رکوع و سجود و قعود و قنوت که توسّط حضرت بهاءاللّه نازل گردیده دقیقاً پیروی کند. کسانی که به علل مختلفه خصوصاً بیماری و یا نقص جسمانی قادر نیستند این دستورات را رعایت کنند مرجّح است که صلات صغیر را که بسیار ساده است انتخاب نمایند.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۷ دسامبر ۱۹۳۹ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به یکی از احبّا) [۶۴]
هیکل مبارک توصیه میفرمایند که شما فقط صلات صغیر را تلاوت نمایید. ادای این صلات شامل رکوع و سجود و قعود و قنوت نیست و تنها شرط ادای آن توجّه فرد مؤمن در حین تلاوت به روضۀ مبارکه در عکّا میباشد. این توجّه نشانی ظاهری از یک توجّه باطنی است. درست همانطور که گياه جهت حیات و رشد خود به طرف نور آفتاب متمایل است، ما هم در احیان دعا و مناجات قلوبمان را به مظهر الهی، جمال اقدس ابهی متوجّه میسازيم و در حین ادای این دعای کوتاه توجّه ظاهری به تربت مقدّسش را در عالم خاک رمزی از توجّه باطنی خود میشماريم.حضرت بهاءاللّه تشریفات و رسوم مذهبی در آیین الهی را به حدّ اقلّ ممکن تقلیل دادهاند. تعداد کم رسوم موجود مانند آنچه مرتبط به دو نماز بزرگتر است صرفاً نشانههایی از توجّه باطنی میباشد. در این مراسم، حکمتی و موهبت عظیمی نهفته است ولکن ما نمیتوانيم خود را مجبور به درک یا احساس این امور نماییم و به همین علّت است که آن حضرت نماز بسیار کوتاه و سادهای را هم برای افرادی که تمایلی به اجرای حرکات مربوط به دو نماز دیگر ندارند به ما عنایت فرمودهاند.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۲۴ ژوئن ۱۹۴۹ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به یکی از احبّا) [۶۵]
در خصوص سؤالاتی راجع به ادای صحیح صلات کبیر: کلّیّۀ آثار امری را میتوان و باید به منظور هدایت و الهام مطالعه کرد. این مطالعه شامل ادعیههای خاصّ هم میباشد. اگر یکی از احبّا به علت نقص جسمانی قادر به انجام رکوع و سجود و قعود و قنوتی که لازمۀ ادای صلات وسطی و کبیر است نباشد و در عین حال مشتاق به ادای آن صلات باشد، میتواند [بدون انجام حرکات] به ادای نماز بپردازد. منظور از نقص جسمانی، ناتوانی واقعی جسمانی است که صحّت آن مورد تأیید پزشک قرار گرفته باشد.
(ترجمهای از نامۀ مورّخ ۱۷ فوریه ۱۹۵۵ صادره از جانب حضرت شوقی افندی خطاب به محفل روحانی محلّی لسآنجلس، کالیفرنیا) [۶۶]
لذا به این نتیجه رسیدهایم که امری بسیار مهمّ و ضروری برای جمیع احبّای الهی آنست که آگاهی خود را از مواهب مبذولۀ آن احکام الهی که مستقیماً زندگی نیایشی فرد و در نتیجه حیات جامعه را تقویت میکنند افزایش دهند. همۀ بهائیان مبانی این احکام را میدانند امّا کسب بینش بیشتر در اهمّیّت آنها باید شامل اجرای تمام جنبههایِ بجا آوردن آنها به نحو نازله در آثار الهی باشد، احکامی که به نماز، روزه و ذکر نود و پنج مرتبه ’اللّه ابهی‘ در هر روز مربوط میشوند.
حضرت بهاءاللّه میفرمایند ”انسان بیعمل و عبادت بمثابۀ شجر بیثمر و عمل بیاثر است هر نفسی لذّت عبادت را یافت او یک عمل و یک ذکر را بآنچه موجود است تبدیل نمینماید صوم و صلوة دو جناحند از برای وجود طوبی لمن طار بهما فی هوآء محبّة اللّه ربّ العالمین“.
(ترجمهای از پیام مورّخ ۲۸ دسامبر ۱۹۹۹ بیت العدل اعظم خطاب به بهائیان جهان) [۶۷]